Martinus van Calis

Martinus (Tien) van Calis

herdenking 4 mei 2019 door Tiny van de Mortel-van Calis (dochter van Tien van Calis en Mien Slaats) en Ine Frerichs (dochter van Anny van Frerichs-van Calis *1944 - †2018 en kleindochter van Martinus van Calis)

Martinus (Tien) van Calis  *Neerkant, 09-06-1913  -  †Neerkant, 27-09-1944

Mien en Tien woonden met Annie, hun baby van ½ jaar oud op de Schans. Op 25 september 1944 zaten ze, samen met verschillende buren bij Manders (later Beurskens) in de schuilkelder op de Vuurlinie. Het was er benauwd en enkele mannen (waaronder mijn opa) gingen even naar buiten voor wat frisse lucht en een sigaretje. Er werd vanachter het Deurnes kanaal, waar de Duitsers zaten, één schot gelost. Mijn opa bleek in zijn rug geraakt. Dora Fransen van de Limburgseweg had een EHBO-diploma en kwam kijken. Het schot had een long beschadigd en ze kon niets voor hem doen. Ome Willem, broer van opa, spande het paard voor de kar en legde er stro in. Zo vertrok hij met mijn opa op de kar richting centrum. Halverwege kwam de pastoor hem het H. Oliesel toedienen. In het centrum nam het Rode Kruis het vervoer over richting ziekenhuis. De volgende dag ging mijn oma met haar zus To op de fiets zoeken naar mijn opa. Ze konden hem in Eindhoven in het ziekenhuis niet vinden en gingen daarom in Helmond zoeken, ook daar was hij niet te vinden. De volgende dag maar weer terug gefietst naar Eindhoven op hun houten banden en daar vonden ze hem in een kleuterschool, destijds een dependance van het Catharina ziekenhuis. Hij was anderhalf uur voor hun komst gestorven. Hij werd in Eindhoven begraven en pas na de oorlog is er een vergunning verleend waarmee hij in Neerkant kon worden herbegraven. Hij ligt nog steeds op het kerkhof hier achter ons.

Op de Neerkant ging de oorlog heftig verder. De Duitsers dwongen mijn oma haar geldkistje en sieraden af te geven en haar huis werd in brand gestoken. Mijn oma kwam van de Kleine Heitrak en was de oudste dochter van Peer Slaats (Vleuters Peerke). Een broer van oma, Toon Slaats ging met paard en wagen naar de Schans om oma met mijn moeder en wat overgebleven bezit, waaronder een koe, op te halen. De volgende dag moest de hele familie vanuit de Kleine Heitrak evacueren. Ze trokken naar Lierop en daarna naar Mierlo. De vader van mijn oma bleef thuis bij het vee. Mijn oma had nog niet tegen opa verteld dat ze een maand overtijd was. Ze bleek inderdaad zwanger en op 19 mei 1945 werd in het ouderlijk huis van mijn oma op de Kleine Heitrak een tweeling geboren: Tiny en Willy. Tiny werd naar haar vader vernoemd en Willy naar ome Willem van Calis die intussen ook was overleden, op 8 februari 1945 in Weert in het ziekenhuis, na op een mijn te zijn gereden met paard en kar.  Hij had een scherf in zijn hoofd die men niet weg kon halen. Na een lang verblijf in het ziekenhuis is hij uiteindelijk aan zijn verwondingen bezweken. Zijn naam staat natuurlijk ook op het monument. Omdat hij zelf geen nabestaanden heeft, willen we hem hier nu wel noemen. Hij is als oudste broer van mijn opa tenslotte ook familie.

Pas in februari 1946 kon mijn oma met haar drie kleintjes terug naar de Schans en trok in een verbouwd kippenhok. Ze begon met hulp van broers en zussen Slaats opnieuw met een boerderij. Zes jaar later was met behulp van de Wederopbouw een nieuwe boerderij gebouwd. Het huis staat nog op Schans 5 en er woont nog steeds een Slaats: Twan, zoon van Toon. Mijn oma werd een paar jaar later ernstig ziek en stierf aan de gevolgen van borstkanker, Annie, Tiny en Willy zonder ouders achterlatend.